Otyłość to nadmiar tkanki tłuszczowej w tkance podskórnej, narządach i tkankach. Przejawia się to wzrostem masy ciała o 20 procent lub więcej ze średnich wartości spowodowanych tkanką tłuszczową. Najskuteczniejszym sposobem leczenia otyłości jest łączne stosowanie składników: diety, suplementów diety, ćwiczeń fizycznych i odpowiedniej psychologicznej adaptacji danej osoby. Kobiety są narażone na rozwój otyłości dwa razy częściej niż mężczyźni, wiek i krytyczny okres dla pojawienia się nadwagi wynosi od 30 do 60 roku życia.

Badanie otyłości i sposobów radzenia sobie z nią dotyczy nie tylko endokrynologii. Według szacunków międzynarodowych ekspertów otyłość jest globalną epidemią współczesności, obejmującą miliony ludzi na świecie, niezależnie od grupy zawodowej, społecznej, narodowej, geograficznej, płci i wieku. Otyłość została zakwalifikowana jako epidemia XXI wieku nawet przez Międzynarodową Organizację Zdrowia – WHO.

Nawyki główną przyczyną otyłości

Rozwój otyłości jest najczęściej spowodowany naruszeniem równowagi między poborem energii z pożywienia a wydatkami energetycznymi ciała. Nadmiar kalorii otrzymany w organizmie i niespożytkowany jest przekształcany w tłuszcz, który gromadzi się w tłuszczowych bazach organizmu (głównie w tkance podskórnej, węzłach chłonnych, ściankach brzusznych, organach wewnętrznych itd.).

Otyłość – przyczyny metaboliczny a przejadanie się

Otyłość przyczyny ma związane ze zwiększeniem rezerw tłuszczowych, co prowadzi do wzrostu masy ciała i zakłóceń w funkcjonowaniu wielu układów ciała. Otyłość przyczyny ma również w przejadaniu się i dotyczy to ponad 90% przypadków, kolejne 5% przypadków otyłości jest spowodowane zaburzeniem metabolicznym.

Zmiany zachowań żywieniowych pojawiają się w wyniku naruszenia regulacji podwzgórzowo-przysadkowej, która jest odpowiedzialna za kontrolowanie reakcji behawioralnych. Występuje zmniejszenie wydzielania odpowiedniego hormonu, który ma działanie rozkładu komórek tłuszczowych, rozwija się zbyt wysoki poziom insuliny, zaburzenie metabolizmu hormonów tarczycy i wrażliwość tkanek na nie.

Przyczyny otyłości zależne są od szeregu czynników:

• Mało aktywny styl życia
• Genetycznie wywołane zaburzenia aktywności enzymatycznej
• Nieodpowiednia dieta (nadmierne spożycie węglowodanów, tłuszczów, soli, napojów słodkich i alkoholowych, jedzenie nocą, itp.)
• Niektóre patologie endokrynologiczne (niedoczynność tarczycy, hipogonadyzm, guz insulinowy, choroba Cushinga)
• Psychogenne przejadanie się
• Warunki fizjologiczne (laktacja, ciąża, menopauza)
• Stres, brak snu, stosowanie leków psychotropowych i hormonalnych (sterydy, insulina, tabletki antykoncepcyjne) itp.

Klasyfikacja otyłości – BMI

Światowa Organizacja Zdrowia zaproponowała klasyfikację stopni otyłości w oparciu o definicję wskaźnika – wskaźnik masy ciała BMI dla osób w wieku od 18 do 65 lat. BMI oblicza się według wzoru: waga w kg / wzrost w metrach na kwadrat. Według BMI następują następujące warianty masy ciała i ryzyko powikłań:

• BMI od 18,5 do 24,9 (normalny) – odpowiada masie ciała w normie.
• BMI od 25,0 do 29,9 (podniesiony) – wskazuje na nadmierną masę ciała.
• BMI od 30,0 do 34,9 (wysoki) – odpowiada 1 stopniowi otyłości.
• BMI od 35,0 do 39,9 (bardzo wysoki) – odpowiada II stopniowi otyłości.
• BMI od 40 i więcej (nadmiernie wysoki) – wskazuje na otyłość III i IV stopnia.
• BMI wynoszący 30 lub więcej wskazuje na obecność otyłości i bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, wymaga badania lekarskiego i opracowania indywidualnego schematu leczenia.

Otyłość – skutki

Osoby ciepiące z powodu otyłości odczuwają dyskomfort psychofizyczny, zaburzenia seksualne, choroby kręgosłupa i stawów.

Inne skutki otyłości to:

• Zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy
• Nadciśnienie tętnicze
• Zawał mięśnia sercowego
• Udaru mózgu
• Cukrzyca
• Uszkodzenia nerek i wątroby
• Niepełnosprawność i śmiertelność z powodu tych chorób.

Pacjenci z otyłością 2-3 razy częściej cierpią na nadciśnienie, 3-4 razy na dusznicę bolesną i chorobę niedokrwienną serca niż osoby o prawidłowej wadze. Praktycznie każda choroba, nawet taka jak grypa i zapalenie płuc, u otyłych pacjentów są dłuższe i cięższe, mają większy odsetek powikłań.

Źródła:

1. Otyłość: zapobieganie i leczenie : porady lekarzy i dietetyków Instytut Żywności i Żywienia Zaleca, Mirosław Jarosz, PZWL, 2006, ISBN: 832003468X, 9788320034684
2. Obesity: Preventing and Managing the Global Epidemic IIS microfiche library Wydanie 894 z Technical report series, World Health Organization, ISSN: 0512-3054 Tom 894 z WHO technical report series: World Health Organization Tom 894 z World Health Organization technical report series, World Health Organization, 2000,  ISBN: 9241208945, 9789241208949